op zoek naar Giuseppe Verdi, de geniale kunstenaar

Er zijn van die zoektochten door een onbekende streek waar aan het eind juweeltjes wachten. Dat had ik een paar jaar geleden toen ik in Niebüel in Sleeswijk Holstein op weg was naar het Noldemuseum. Het was nevelig, de wegen voerden door het platteland van Ost Friesland; je was de enige auto op die smalle landwegen en aan het eind van die rit was daar het schitterende Noldemuseum. In het huis van de schilder en sinds een paar jaar in een splinternieuwe nieuwbouw.
Vanmorgen had ik datzelfde gevoel toen ik uit Parma het platteland van de Povlakte inreed. Ook nu was het nevelig, ook nu was ik op weg naar Busseto praktisch alleen op vrij smalle wegen en dan ineens dat ben je in Roncole Verdi. Het geboortedorp van de grootste operacomponist Guiseppe Verdi. Het mooie huis, geel gestuukt staat er prachtig bij. Een bronzen beeld van de meester geeft aan dat je er bent. De voordeur, en als ik om het huis heenloop, alle deuren zijn dicht. Ik kan er niet in. Toch zie ik voor de bovenramen schoolkinderen. Kennelijk is er een rondleiding aan de gang. Ik ga eerst om koffie in het tegenoverliggende caffé. Als de schooljeugd vertrekt nemen een moeder en dochter en ik hun plaats in. De kaartjeverkoper is ook rondleider en drukt mij een Engelse vertaling van zijn verhaal in de hand.
Het huis van Carlo Verdi en Luigia Uttini waar op 10 oktober 1813 ‘s avonds om acht uur Giuseppe Fortunino Francesco werd geboren is zo sober dat ik het eenvoudige verhaal van de rondleider makkelijk kan volgen. Sober maar toch ben ik onder de indruk van pastorale uitstraling: van het tweepersoonsbed waarin het kind werd geboren en waar sinds zijn dood een boeket van 27 rode rozen ligt. Van de stal ook waar een paard en een geit en boven konijnen werden gehouden. Van de eetkeuken met eenvoudig meubilair.
Verdi zou dit huis en dit dorpje met kerk en campanile nooit verloochenen: hier hoorde hij voor het eerst muziek van het orgel. 

Busseto, het alleraardigste stadje, kocht het geboortehuis in 1939 en stelde het sindsdien open. In de stad zelf is sinds een aantal jaren een grote villa ingericht als museum gewijd aan het werk van Verdi. Mijn belangstelling gaat nu uit naar de villa Verdi die enkele kilometers verder midden in de wereld ligt. Het dorpje waartoe het behoort heet Sant’ Agata di Villanova sull’arda en het landgoed wordt dan ook Sant’Agata genoemd. Verdi maakte grote furore met zijn 27 opera’s en ook veel geld. Hij werd een zeer vermogend man. Samen met zijn vrouw Giuseppina Strepponi bouwde hij een enorm landgoed met een park zo groot als het bos van Ypey. Hij bemoeide zich met alles: er moest een grote vijver komen die de vorm heeft van het klankgat van een viool. Hij liet bomen uit de Verenigde Staten overkomen omdat zo goed pasten op de oevers van de vijver, met luchtwortels inderdaad heel bijzonder. De paden liet hij aanleggen met klei uit de rivier de Po opdat de gasten er geruisloos konden lopen, stilte dat is wat hij er zocht.
De kamers van het riante huis zijn nog steeds ingericht zoals Verdi het bestelde. De twee vleugels (sinds Aïda gebruikte hij een Erard) staan er. De werkkamer van de componist waar die staat bezit ook een een bed want de meester placht zijn beste ideeën ‘s nachts te krijgen en moest die dan onmiddellijk noteren! Het interieur is prachtig, alle stukken zijn origineel. Een klein kamertje deed dienst als kluis, met beslagen deuren en al. Hier werd zijn werk maar vooral ook zijn geld bewaard. Verdi bezat 1000 ha grond rondom zijn villa. Daar deden pachters het landbouw-werk en Verdi kwam van tijd tot tijd met de koets langs.

Verdi speelde ook een belangrijke rol bij de eenwording van Italië in 1860. Hij steunde de Fransen die met de troepen van Piemonte tegen de Oostenrijks/Russische bezetters vochten. Het leverde hem later de status van Senator voor het leven op in het parlement van Piemonte in Turijn. Als ik dan later in de stallen de koetsen (het zijn er vijf) zie en hoor dat een daarvan de meester en zijn vrouw tot in Sint Petersburg en terug hebben gebracht, dan besef je in welke andere tijd de kunstenaars in de 19e eeuw leefden.
Bij het horen en zien van een Verdi opera zal ik voortaan ook de beelden terugzien van wat ik vandaag in dit inspirerende Italië meemaakte. In een uiterst rustig tempo ging het in de namiddag naar Modena. De stad van de grote zanger Luciano Pavarotti.